Tại sao nên áp dụng LEGO® Serious Play® trong giáo dục và đào tạo?

Trong thời đại mà kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và giải quyết vấn đề trở thành yêu cầu thiết yếu, các phương pháp đào tạo truyền thống dường như không còn đáp ứng đủ nhu cầu phát triển toàn diện của người học. Đây chính là lúc những phương pháp tiếp cận đổi mới, như áp dụng LEGO® Serious Play®, trở thành lựa chọn lý tưởng cho giáo dục và đào tạo hiện đại.

LEGO® Serious Play® là gì?

LEGO® Serious Play® | LSP là một phương pháp được phát triển bởi Tập đoàn LEGO vào cuối thập niên 1990, kết hợp giữa chơi (play) và tư duy chiến lược. Thay vì tiếp nhận thông tin một chiều, người học chủ động tư duy thông qua việc xây dựng các mô hình bằng gạch LEGO để phản ánh những khái niệm, ý tưởng hoặc tình huống cụ thể.

Điểm đặc biệt khi áp dụng LEGO® Serious Play® là mọi người đều được khuyến khích tham gia, thể hiện quan điểm cá nhân, xây dựng câu chuyện và đưa ra giải pháp sáng tạo. Phương pháp này đã được nghiên cứu và kiểm chứng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực: từ giáo dục, đào tạo doanh nghiệp đến phát triển tổ chức và cá nhân.

Lợi ích của việc áp dụng LEGO® Serious Play® trong giáo dục

Tăng cường khả năng tư duy sáng tạo

Một trong những ưu điểm lớn nhất khi áp dụng LEGO® Serious Play® là khả năng kích hoạt tư duy sáng tạo thông qua hành động. Việc sử dụng tay để tạo mô hình giúp kích thích hoạt động não bộ, từ đó thúc đẩy khả năng liên tưởng, tưởng tượng và xây dựng ý tưởng độc lập. Người học sẽ phát triển năng lực tư duy đa chiều và linh hoạt hơn so với các phương pháp giảng dạy truyền thống.

Khuyến khích sự tham gia tích cực

Phương pháp LEGO® Serious Play® loại bỏ khoảng cách giữa người dạy và người học. Mỗi cá nhân đều có cơ hội thể hiện góc nhìn của mình thông qua mô hình cụ thể. Điều này giúp nâng cao sự tự tin và khả năng diễn đạt ý tưởng, đặc biệt hiệu quả với những học sinh hoặc học viên vốn dè dặt, ít phát biểu trong lớp.

Phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm

Khi áp dụng LEGO® Serious Play® trong môi trường giáo dục, học viên không chỉ xây dựng mô hình cá nhân mà còn tham gia vào các hoạt động nhóm, cùng giải thích và chia sẻ ý tưởng. Việc này tạo ra một môi trường hợp tác tích cực, giúp người học rèn luyện kỹ năng giao tiếp, lắng nghe và giải quyết xung đột – những yếu tố quan trọng trong học tập và cuộc sống.

Học tập thông qua trải nghiệm

Thay vì ghi nhớ lý thuyết, phương pháp này nhấn mạnh vào trải nghiệm thực tế. Người học được tiếp xúc trực tiếp với các tình huống mô phỏng thông qua các mô hình LEGO, từ đó ghi nhớ kiến thức lâu hơn và áp dụng hiệu quả hơn vào thực tế. Đây là yếu tố then chốt khiến việc áp dụng LEGO® Serious Play® trở thành giải pháp lý tưởng cho giáo dục thế kỷ 21.

Áp dụng LEGO® Serious Play® trong đào tạo doanh nghiệp

Không chỉ trong giáo dục phổ thông, việc áp dụng LEGO® Serious Play® cũng chứng minh hiệu quả rõ rệt trong lĩnh vực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp. Nhiều tổ chức đã ứng dụng phương pháp này trong các buổi workshop nội bộ, đào tạo kỹ năng mềm, xây dựng văn hóa doanh nghiệp và định hướng chiến lược.

Giải quyết vấn đề phức tạp

Trong môi trường doanh nghiệp, việc ra quyết định thường bị giới hạn bởi các cuộc họp căng thẳng, áp lực thời gian và sự ngại ngùng chia sẻ ý tưởng. Khi áp dụng LEGO® Serious Play®, mỗi thành viên đều có không gian và công cụ để đưa ra quan điểm thông qua các mô hình. Điều này tạo nên bức tranh toàn diện, giúp đội nhóm cùng phân tích và đưa ra giải pháp hiệu quả cho các vấn đề phức tạp.

Xây dựng đội ngũ gắn kết

Việc cùng nhau xây dựng, chia sẻ mô hình và câu chuyện không chỉ giúp hiểu nhau sâu sắc hơn mà còn tạo ra sự tin tưởng trong tập thể. Nhiều công ty lớn đã áp dụng LEGO® Serious Play® để xây dựng đội nhóm hiệu quả, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi văn hóa hoặc sau khi tái cấu trúc tổ chức.

Phát hiện tiềm năng ẩn giấu

Thông qua quá trình chơi và xây dựng, người tham gia có thể thể hiện những năng lực chưa từng được khám phá, như tư duy chiến lược, sáng kiến cải tiến hoặc khả năng lãnh đạo. Đây là cơ hội để nhà quản lý đánh giá toàn diện hơn về nhân sự, từ đó có chiến lược phát triển phù hợp.

Những lĩnh vực có thể áp dụng LEGO® Serious Play® hiệu quả

Việc áp dụng LEGO® Serious Play® không chỉ giới hạn trong giáo dục học đường hay đào tạo doanh nghiệp, mà còn mở rộng đến nhiều lĩnh vực khác nhau, từ phát triển cộng đồng cho đến chăm sóc sức khỏe tâm thần. Tính linh hoạt cao của phương pháp này giúp nó dễ dàng thích nghi với từng mục tiêu đào tạo cụ thể.

Giáo dục phổ thông và đại học

Tại các trường phổ thông, việc áp dụng LEGO® Serious Play® giúp học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng sáng tạo trong học tập. Các môn học như ngữ văn, lịch sử, kỹ năng sống và giáo dục công dân có thể tích hợp phương pháp này để tạo nên những tiết học sinh động và có chiều sâu.

Trong giáo dục đại học, đặc biệt là các ngành như quản trị kinh doanh, giáo dục, truyền thông và thiết kế, LEGO® Serious Play® hỗ trợ người học xây dựng các mô hình dự án, ý tưởng khởi nghiệp hoặc phân tích tình huống thực tế. Điều này giúp sinh viên có cơ hội tiếp cận phương pháp tư duy hiện đại, chuẩn bị tốt hơn cho công việc sau khi tốt nghiệp.

Đào tạo nội bộ cho tổ chức phi lợi nhuận và cộng đồng

Nhiều tổ chức phi lợi nhuận đã áp dụng LEGO® Serious Play® như một công cụ truyền thông và phát triển cộng đồng hiệu quả. Phương pháp này giúp những người thuộc các nhóm yếu thế (như trẻ em, phụ nữ, người khuyết tật) dễ dàng diễn đạt cảm xúc, suy nghĩ và nhu cầu của mình thông qua các mô hình. Từ đó, các nhà hoạt động xã hội có thể hiểu sâu sắc hơn và đưa ra các chương trình phù hợp với thực tiễn.

Y tế và chăm sóc tâm lý

Trong lĩnh vực y tế và trị liệu tâm lý, việc áp dụng LEGO® Serious Play® giúp bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em hoặc người bị sang chấn tâm lý, dễ dàng thể hiện suy nghĩ mà lời nói không thể diễn tả. Đây là một hình thức trị liệu sáng tạo được sử dụng bởi nhiều chuyên gia tâm lý trên thế giới để hỗ trợ điều trị trầm cảm, lo âu và các rối loạn cảm xúc.

Phát triển kỹ năng lãnh đạo và quản trị chiến lược

Các chương trình đào tạo lãnh đạo sử dụng LEGO® Serious Play® như một công cụ để phát triển tư duy hệ thống, kỹ năng ra quyết định và xây dựng chiến lược. Lãnh đạo doanh nghiệp có thể sử dụng mô hình LEGO để trình bày tầm nhìn, mô phỏng các kịch bản tương lai và thảo luận chiến lược tổ chức một cách rõ ràng, trực quan và sinh động.

Một số case study điển hình về việc áp dụng LEGO® Serious Play®

Trường đại học Aalto (Phần Lan)

Tại Phần Lan – quốc gia nổi tiếng về nền giáo dục tiến bộ, trường đại học Aalto đã triển khai LEGO® Serious Play® trong giảng dạy các môn quản trị sáng tạo và khởi nghiệp. Sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn xây dựng các mô hình kinh doanh bằng LEGO, trình bày ý tưởng khởi nghiệp và mô phỏng hành trình phát triển sản phẩm. Kết quả cho thấy sinh viên trở nên chủ động hơn, sáng tạo hơn và tăng cường khả năng phản biện đáng kể.

Tập đoàn Roche (Thụy Sĩ)

Roche – một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực dược phẩm và công nghệ sinh học, đã áp dụng LEGO® Serious Play® vào các chương trình đổi mới sáng tạo và thiết kế sản phẩm mới. Nhờ đó, các đội ngũ nghiên cứu và phát triển có thể hình dung rõ ràng về các giải pháp tiềm năng, nhanh chóng loại bỏ những ý tưởng chưa hiệu quả và đẩy nhanh quy trình sáng tạo nội bộ.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ bắt đầu áp dụng LEGO® Serious Play® trong các chương trình đào tạo nội bộ nhằm nâng cao tinh thần làm việc nhóm, cải thiện giao tiếp giữa các phòng ban và xây dựng văn hóa sáng tạo. Nhiều công ty startup cũng sử dụng phương pháp này trong các buổi brainstorm, giúp đội ngũ phát triển sản phẩm đồng thuận nhanh chóng trong việc lựa chọn hướng đi.

Làm thế nào để triển khai LEGO® Serious Play® đúng cách?

Để việc áp dụng LEGO® Serious Play® đạt được hiệu quả thực sự, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và người hướng dẫn được đào tạo bài bản. Dưới đây là một số gợi ý giúp triển khai phương pháp này một cách thành công:

Lựa chọn mục tiêu rõ ràng

Trước khi tổ chức một buổi áp dụng LEGO® Serious Play®, cần xác định rõ mục tiêu: đào tạo kỹ năng gì, giải quyết vấn đề gì, hoặc xây dựng nội dung gì. Điều này giúp người hướng dẫn thiết kế kịch bản và hoạt động phù hợp, tránh việc chơi LEGO một cách ngẫu hứng mà không mang lại giá trị rõ ràng.

Đào tạo người hướng dẫn chuyên nghiệp

Một trong những yếu tố then chốt của phương pháp này là người điều phối (facilitator). Người này cần được đào tạo bài bản theo chương trình chứng nhận chính thức từ LEGO để hiểu đúng triết lý, quy trình và kỹ thuật áp dụng LEGO® Serious Play®. Tránh việc sử dụng phương pháp này một cách tự phát, thiếu định hướng hoặc biến nó thành trò chơi giải trí đơn thuần.

Chuẩn bị không gian và công cụ phù hợp

Không gian tổ chức cần rộng rãi, tạo cảm giác sáng tạo và thoải mái cho người tham gia. Bộ dụng cụ LEGO sử dụng cũng nên được chuẩn bị đầy đủ theo từng nhóm hoặc cá nhân, bao gồm các chi tiết đa dạng giúp người học dễ dàng thể hiện ý tưởng bằng mô hình.

Phân tích và tổng hợp sau hoạt động

Một phần quan trọng không thể thiếu sau mỗi buổi áp dụng LEGO® Serious Play® là phần tổng kết, phân tích và rút ra bài học. Đây là lúc người tham gia liên kết mô hình với thực tế, ghi nhận ý tưởng sáng tạo và xác định các hành động cụ thể tiếp theo. Việc này giúp phương pháp không chỉ dừng lại ở trải nghiệm mà thực sự tạo ra giá trị ứng dụng trong đời sống hoặc công việc.

Kết luận

Việc áp dụng LEGO® Serious Play® đang ngày càng chứng minh hiệu quả mạnh mẽ trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển năng lực tư duy, và khơi gợi tiềm năng sáng tạo trong mọi lĩnh vực. Từ môi trường học đường đến tổ chức doanh nghiệp, từ các hoạt động cộng đồng đến trị liệu tâm lý, phương pháp này mang lại một luồng gió mới, nhân văn và đầy cảm hứng cho những ai mong muốn đổi mới cách học và cách dạy.

Trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, khả năng thích nghi, tư duy linh hoạt và làm việc nhóm hiệu quả chính là chìa khóa thành công. Và việc áp dụng LEGO® Serious Play® chính là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ giúp chúng ta trang bị những năng lực đó một cách thú vị và bền vững.